Planvoludi e planvoludes,
Acabam 2014 en un contèxte plan dificil a on compartim fòrça preocupacions, derivades des incerteses provocades pes tempsi que viuem. Era dura crisi economica que, a despièch des informacions positives, contunhe castigant as familhes, e es incògnites daurides pera crisi territoriau, entre Catalonha e Espanha, son hèts qu’alimenten era inseguretat en futur que mos demore.
En miei d’aguesta complexitat se negòcie tanben, en Parlament de Catalonha, era naua Lei d’Aran. Ua Lei que, com podetz supausar, a tà Aran ua especiau importància pr’amor que mos a de perméter melhorar es capacitats deth país. Eth rèpte d’aguesta Lei ei un nau sistèma de finançament que possibilite qu’eth Conselh Generau prèste uns servicis publics ara nautada dera ciutadania. En 2011, ja damb er actuau govèrn de CDA, eth Conselh Generau perdec eth sòn sistema de finançament pròpri e ua part molt important deth sòns recorsi. Segontes un estudi encomanat peth madeish Conselh Generau ara Universitat de Barcelona, eth Conselh Generau patís un dèficit de finançament d’ath torn de 8 milions d’euros annaus. Ua quantitat qu’equivau a un 35% dera quantitat qu’actuaument apòrte era Generalitat.
Ei per aguest motiu qu’aguesta Lei serà definitiva tara recuperacion economica deth país, pr’amor que, des dera perspectiva des servicis e dera inversion publica, un finançament adequat ei clau entà assegurar eth futur deth país.
Sabem que, quan en aguest moment son en tràmit es esmenes dera Lei, CiU e eth sòn deputat aranés, Alex Moga, non i an volut introdusir eth nau modèl de finançament, deth que vos parlaua anteriorament, proposat peth pròpri Conselh e tant de besonh entà Aran, çò que supòse ua grana incongruéncia damb eth sòn pròpri govèrn.
Totun, òc qu’ac auem hèt des d’Unitat d’Aran a trauès deth PSC, hèt que manten daurides es possibilitats de cambiar aguesta situacion.
Tot e sabent era dificultat actuau tà plantejar determinadi debats politics, mos semble plan de besonh méter en foncionament toti es nòsti recorsi e capacitats, autant tà hèr a conéisher aguest hèt, com tà presionar en ua votacion dera Lei que serà clau tath futur dera nòsta institucion. Sonque ua donada mès tà compréner era trascendéncia der ahèr: era autonomia deth Conselh Generau respècte deth sòn presupòst ei d’un 8%, era dera Generalitat ei d’un 80% e era des ajuntaments ath torn d’un 63%. Son chifres que demòstren era situacion precària deth nòste autogovèrn. Ei evident que, ua naua Lei sense un nau sistèma de finançament, mos pòrte a èster estafadi, un enganh qu’eth pòble aranés non aurie de perméter.
Profiti des d’aciu tà desirar-te un Bon Nadau e un Bon An plen de bones causes tà tu e es tòns.
Ben coraument
Paco Boya
Secretari Generau
Aran, deseme de 2014