Planvoluts e planvoludes, senhor President,
Eth Plen que mos aucupe, a coma objècte era aprobacion deth Reglamant entar usatge des lengües catalana e occitana- aranesa ena Deputacion de Lhèida. Segontes eth grop politic d´Unitat d´Aran (UA) s´a artenhut un plan bon articolat sus er usatge lingüistic ena Deputacion de Lhèida, e voleria començar per felicitar-mos a toti e totes peth bon trabalh amiat.
Abantes de continuar, Unitat d’Aran (UA) vò includir ua modificacion qu’a estat acceptada prèviaments pera comission informativa. En Reglament que se mos a hèt a arribar, en parlar dera lengua pròpia d’Aran, aguesta ges nomentada coma occitan. Se ben aquerò ei corrècte en tèrmes generaus, ei imprecís e inexacte deth punt d’enguarda concrèt, donques er aranesa ei ua varianta deth gascon, qu’ath madeish temps ei ua varianta dera occitana, parlada ath nòrd de Catalonha e en sud de França. UA prepause nomentar ara lengua pròpia d’Aran coma “occitan-aranés”, acotant atau er usatge lingüistic der occitan ena Val d’Aran (article 6 deth Títol Preliminar der Estatut deth 2006). Per aguesta arrason auem prepausat qu’eth tèrme “occitan” sigue substituït peth tèrme “occitan-aranés” en tot eth Reglament.
UA votarà a favor d’aguest Reglament, principaument pera empara (proteccion) que se resèrve ara lengua qu’ei pròpria d’Aran, er occitan-aranés. Eth Reglament consagre er usatge preferent dera lengua catalana e der occitan-aranés eth tot aquerò qu’afècte a Aran ena Deputacion de Lhèida. Entà Unitat d’Aran (UA) ei de vitau importància qu´er occitan-aranés pogue èster utilizat pes aranesi tanben enes sues relacions e comunicacions damb es institucions publiques de Catalonha. Ei sonque atau qu´artenheram qu’ua lengua limitada a un parçan petit com ei er occitan-aranés, artenhe èster ua lengua preservada institucionau e politicaments e usada sociauments. Aguest Reglament ei un esturment entà arténher qu’es dues causes siguen possibles.
Voleria especiauments arregraïr era volentat politica des membres d’aguest Plen, atau coma era sua generositat e especiau sensibilidat pera empara, era defensa e era promocion der occitan-aranés. Toti e totes auem hèt un gran esfòrç entà qu´es sensibilidats lingüistiques des grops politics representadi en aguest Plen siguessen satisfètes e representades en Reglament. Des deth grop politic d’Unitat d’Aran voi transméter era satisfaccion que plan segur s’estenerà tanben a totes aqueres persones, enterpreses e institucions d’Aran a qui damb aguest Reglament se dauriràn es pòrtes entà comunicar-se, recéber notificacions o dirigir-se ara Deputacion de Lhèida en occitan-aranés.
Fòrça gràcies a toti e a totes, e qu´agen un bon dia.
Joan Riu Llonch, Deputat dera Deputacion de Lhèida per Unitat d´Aran
Lhèida, diuèndres 20 de noveme, de 2009